هیات حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی که شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد درباره سرکوب اعتراضات ایران پس از شهریور ۱۴۰۱تشکیل داده، پس از ماه‌ها بررسی اعلام کرد که به این نتیجه رسیده که مقام های جمهوری اسلامی در سرکوب های صورت گرفته، مرتکب جنایت علیه بشریت علیه شهروندان ایرانی شده‌اند.
جنایت علیه بشریت در زمره بزرگترین و عمده‌ترین جنایت‌هایی است که به‌دلیل تاثیر ویرانگری که بر انسان می‌گذارد، از قابلیت تعقیب بین‌المللی عاملان آن برخوردار است و هرگز مشمول مرور زمان هم نمی‌شود. جرایم بین‌المللی یعنی جرم‌هایی که وجدان بشر را جریحه دار می‌کند و درباره عواقب آن نگرانی جهانی وجود دارد.
در تعریف جنایت علیه بشریت، منظور از حمله دولتی، اقدام ضرورتا نظامی نیست، بلکه مجموعه رفتار بزهکارانه‌ای است که سیاست حکومت را دنبال می‌کند، در‌حالی‌که در عملکرد جمهوری اسلامی ایران پس از آغاز اعتراضات شهریور۱۴۰۱، حمله نظامی، یعنی هدف قرار دادن جمعیت غیرنظامی با سلاح جنگی، به‌کرات و دفعات و در طول ماه‌ها، تداوم داشته است.
هیات حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی مصادیق برخی از مظنونان به ارتکاب جنایت علیه بشریت را اعلام کرده اما فهرست این افراد و پرونده آنها را به صورت محرمانه در اختیار دولت‌هایی خواهد گذاشت که می‌خواهند بر اساس «اصل صلاحیت جهانی» این افراد را تحت تعقیب قضایی قرار دهند.
فهرست حاضر از مظنونان به ارتکاب جنایت علیه بشریت شامل دو دسته افراد است. یک دسته افرادی که مصادیقی آن همچون «علی خامنه‌ای» از سوی هیات حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی اعلام شده اند.
دسته دوم گروهی هستند که اتحادیه اروپا نام آنها را به عنوان نقض حقوق بشر شهروندان ایرانی، پس از شروع سرکوب‌های شهریور ۱۴۰۱ به بعد، در فهرست تحریم‌های حقوق بشری خود قرار داده است.
افرادی که هیات حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی ارتکاب جنایت علیه بشریت را از سوی آنها احراز کرده، امکان دارد که بیشتر از این فهرست باشند اما بر اساس اعلام این هیات و ادله ارائه شده به شورای وزیران اتحادیه اروپا در صدور تحریم علیه ناقضان حقوق بشر در ایران، افراد حاضر در این فهرست اجمالا در مظان اتهام ارتکاب جنایت علیه بشریت قرار دارند و ادله موجود علیه آنهاست.
سمتی که برای افراد ذکر شده، مربوط به زمانی است که جنایت علیه بشریت ارتکاب یافته و امکان دارد در این مدت افراد دیگری به آن سمت منصوب شده باشند.
هیات حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی اعلام کرده است که آماده است پرونده این افراد را در اختیار نهادهای قضایی کشورهایی قرار دهد که برای حمایت از قربانیان نقض حقوق بشر در ایران، تصمیم به تعقیب قضایی این افراد دارند.
این هیات گفته است شاخه های مختلفی از نیروهای امنیتی با یونیفرم یا لباس شخصی به ویژه ماموران سپاه پاسداران، نیروهای بسیج، فرماندهی انتظامی، یگان ویژه، وزارت اطلاعات، پلیس امنیت اخلاقی، دادستان‌ها و قضات به ویژه در دادگاه های انقلاب و دادگاه‌های کیفری، رهبر، اعضای ارشد سپاه پاسداران، شورای عالی فضای مجازی، شورای عالی امنیت ملی، مقام های زندان ها و بازداشتگاه های وزارت اطلاعات و وزارت کشور از جمله افراد و مقام هایی هستند که ارتکاب جنایت علیه بشریت توسط آنها احراز شده است.
هرچند هیات حقیقت‌یاب مستقل بین‌المللی ارتکاب جنایت از سوی این افراد را «محرز» دانسته و متقاعد شده که آنها دست به جنایت علیه بشریت زده‌اند ما این مظنونان هنوز از سوی دادگاه صلاحیتدار رسما متهم نشده‌اند. افراد زیر، مقام هایی هستند که توسط عیات حقیقت‌یاب به صورت علنی به آنها اشاره شده است:
۱.«علی خامنه ای»، رهبر جمهوری اسلامی ایران
۲.«حسین سلامی»، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
۳.«غلامحسین محسنی اژه‌ای»، رییس قوه قضاییه
۴.«محمدجعفر منتظری»، دادستان کل کشور در زمان اعتراضات و رییس کنونی دیوان عالی
۵.«علی صالحی »، دادستان عمومی و انقلاب انقلاب اسلامی تهران
۶.«حسین اشتری»، فرمانده وقت نیروی انتظامی در شروع اعتراضات
۷- «غلامرضا سلیمانی» فرمانده سازمان بسیج مستضعفین
۸.«احمدرضا رادان»، فرمانده فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران
در سال ۱۴۰۱ و در زمان شروع سرکوب های خونین، «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی، «احمد وحیدی» رییس شورای امنیت کشور، «اسماعیل خطیب» وزیر اطلاعات، «ابوالحسن فیروزآبادی» (تا اسفند ۱۴۰۱) و سپس «سید محمد امین آقامیری» دبیر شورای عالی فضای مجازی بودند.
افرادی که پیش از هیات حقیقت یاب، شورای وزیران اتحادیه اروپا ارتکاب نقض جدی حقوق بشر توسط آنها در جریان سرکوب اعتراضات پس از شهریور ۱۴۰۱ را محرز دانست و آنها را مطابق مقررات تحریم ناقضان حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، تحریم کرد، به قرار زیر و شامل ۱۳۴ نفر است.
این افراد هم از سوی دادگاه هنوز متهم نیستند اما در فرایند اداری و سازوکار حقوقی اتحادیه، برای این نهاد بین المللی با ۲۷ دولت عضو محرز شده که نامبردگان دست به ارتکاب اعمالی زده‌اند که ناقض فاحش حقوق بشر ایرانیان در جریان سرکوب خونین اعتراضات «زن، زندگی، آزادی» است که شورای حقوق بشر آن را «جنایت علیه بشریت» خوانده است.
۱. «غلامحسین غیب‌پرور»، جانشین فرمانده کل سپاه در قرارگاه امنیتی امام علی
۲. «حسن مفخمی شهرستانی»، فرمانده فرماندهی انتظامی در استان مازندران
۳. «رهام بخش حبیبی»، فرمانده انتظامی استان فارس
۴. «عباس حسینی» فرماندار وقت آمل (تا هفتم خرداد ۱۴۰۲) و رییس شورای تامین این شهر
۵. «رشید کبودوندی» یا «رشید کبودوند» فرمانده سپاه پاسداران کرج در استان البرز
۶. «نادر صفوی میرمحله» فرماندار و رییس شورای تامین رضوانشهر در استان گیلان
۷. «خلیل صفوی» فرمانده انتظامی رضوانشهر
۸. «مجتبی فدا» فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اصفهان
۹. «سلمان آئینه‌وند» فرمانده انتظامی تهران
۱۰. «نادر مرادی» معاون نظارت بر اماکن عمومی پلیس اطلاعات تهران
۱۱. «سعید منتظرالمهدی» سخنگوی فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی
۱۲. «مهدی بابایی»، جانشین فرمانده سپاه قم
۱۳. «علی اصغر نوروزی»، مدیرعامل بنیاد تعاون سپاه
۱۴. «امین الله طباطبایی»، معاون مدیر عامل بنیاد تعاون سپاه
۱۵. «یحیی علاءالدینی»، عضو هیات‌مدیره تعاون سپاه
۱۶. «جمال (علی) بابامرادی»، عضو هیات‌مدیره تعاون سپاه
۱۷. «احمد حسن کریمی»، عضو هیات‌مدیره تعاون سپاه
۱۸. «محمدحسین سپهر» فرمانده قرارگاه مرکزی مهارت‌آموزی ستاد کل نیروهای مسلح
۱۹. «محمد رستمی» با نام اصلی «محمد چشمه گچی» فرمانده پلیس امنیت اخلاقی معروف به گشت ارشاد
۲۰. «حاج احمد میرزایی» فرمانده شاخه تهران گشت ارشاد
۲۱. «حسین رحیمی» فرمانده نیروی انتظامی در تهران در شروع اعتراضات
۲۲. «عباس عبدی» فرمانده نیروی انتظامی دیواندره در استان کردستان
۲۳. «علی آزادی» فرمانده نیروی انتظامی استان کردستان
۲۴. «علی صفری» فرمانده نیروی انتظامی سقز
۲۵. «محمد زمان شالیکار» فرمانده نیروی انتظامی بابل
۲۶. «سلمان حیدری» فرمانده نیروی انتظامی بوکان
۲۶. «سالار آبنوش» جانشین فرمانده نیروی مقاومت بسیج
۲۷. «قاسم رضایی» جانشین فرمانده نیروی انتظامی در تهران،
۲۸. «منوچهر امین‌الهی» فرمانده نیروی انتظامی در استان چهارمحال بختیاری
۲۹. «کیومرث حیدری» فرمانده نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی
۳۰. «وحید محمد ناصرمجید» فرمانده پلیس سایبری جمهوری اسلامی
۳۱. «حسین نجات» یا «حسین زیبایی‌نژاد» جانشین فرمانده قرارگاه «ثارالله» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
۳۲. «حسین معروفی» فرمانده قرارگاه نیروی زمینی سپاه در استان سیستان و بلوچستان
۳۳. «پرویز آبسالان» جانشین فرمانده سپاه پاسداران در استان سیستان و بلوچستان
۳۴. «احمد شفاهی» از فرماندهان سپاه در استان سیستان و بلوچستان
۳۵. «ابراهیم کوچکزایی» فرمانده نیروی انتظامی در چابهار و متهم به تجاوز به دختر ۱۵ ساله
۳۶. «احمد طاهری» فرمانده نیروی انتظامی در استان سیستان و بلوچستان
۳۷. «صادق حسینی»، فرمانده سپاه پاسداران در استان کردستان
۳۸. «حسین رجب‌پور» فرمانده قرارگاه «بیت‌المقدس» در سنندج
۳۹. «غلامحسین محمدی اصل» فرمانده سپاه پاسداران در اردبیل
۴۰. «شکر عبدی» یا «الله‌شکر عبدی» جانشین فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اردبیل
۴۱. «حسن حسن‌زاده» فرمانده سپاه پاسداران در تهران
۴۲. «مرتضی میرآقایی» فرمانده بسیج در سنندج
۴۳. «عباسعلی محمدیان» فرمانده نیروی انتظامی در استان البرز
۴۴. «رحیم جهانبخش» فرمانده نیروی انتظامی در استان آذربایجان غربی
۴۵. «حسن شیخ‌زاده» فرمانده نیروی انتظامی در ارومیه
۴۶. «محمود سعادتی» فرمانده نیروی انتظامی در زاهدان
۴۷. «مرتضی میرزایی» فرمانده نیروی انتظامی در استان مازندران
۴۸. «عزیزالله ملکی» فرمانده نیروی انتظامی در استان گیلان
۴۹. «علیرضا مرادی» فرمانده نیروی انتظامی در سنندج
۵۰. «عنایت‌الله رفیعی»، مامور گشت ارشاد در زمان دستگیری مهسا امینی
۵۱. «علی خوشناموند»، مامور گشت ارشاد در زمان دستگیری مهسا امینی
۵۲. «فاطمه قربان‌حسینی»، مامور گشت ارشاد در زمان دستگیری مهسا امینی
۵۳. «پرستو صفری» مامور گشت ارشاد در زمان دستگیری مهسا امینی
۵۴. «مجید میراحمدی»، معاون وزارت کشور
۵۵. «عبدالرحیم موسوی»، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی
۵۶. «مرتضی جوکار»، فرمانده فرماندهی انتظامی در استان سیستان و بلوچستان
۵۷. «مجید موسوی»، جانشین فرمانده سپاه استان لرستان
۵۸. «محسن کریمی»، جانشین فرمانده سپاه استان مرکزی
۵۹.«علیرضا حیدرنیا»، جانشین فرمانده سپاه پاسداران در استان البرز
۶۰. «امان‌الله گرشاسبی»، جانشین فرمانده سپاه پاسداران در سیستان و بلوچستان
۶۱. «بهمن ریاحی»، جانشین فرمانده سپاه کرمانشاه
۶۲. «حبیب‌الله شهسواری»، فرمانده سپاه آذربایجان غربی
۶۳. «محمد عبدالله‌پور»، فرمانده سپاه گیلان
۶۴. «احمد ذوالقدر»، فرمانده سپاه تهران
۶۵. «مرتضی کشکولی»، فرمانده سپاه لرستان
۶۶. «عیسی بیات»، فرمانده تیپ ۳۶۴ پیاده نیروی زمینی ارتش در مهاباد
۶۷. «محمدتقی اصانلو»، فرمانده قرارگاه «حمزه سیدالشهدا» قرارگاه نیروی زمینی سپاه
۶۸. «اسماعیل کوثری»، از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران و از نمایندگان مجلس شورای اسلامی
۶۹. «محمد عظیمی نظر»، فرمانده قرارگاه نجف اشرف پایگاه نیروی زمینی سپاه در همدان، ایلام و کردستان
۷۰. «عباس نیلفروشان» یا «عباس نیلفروشان دردشتی» معاون عملیات سپاه پاسداران
۷۱. «مسلم معین»، رییس قرارگاه سایبری نیروی مقاومت بسیج
۷۲. «علی اکبر جاویدان» فرمانده فرماندهی انتظامی کرمانشاه
۷۳. «احمد خادم» فرمانده قرارگاه کربلای نیروی زمینی سپاه در غرب ایران
۷۴. «محمد کریمی» فرمانده قرارگاه قدس نیروی زمینی سپاه در منطقه کرمان و سیستان‌و‌بلوچستان
۷۵. «حبیب‌الله جان نثاری»، معاون آموزش و تربیت فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی
۷۶. «حسن بابایی» رییس سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
۷۷. «علی فدوی» معاون هماهنگ کننده فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
۷۸. «رمضان شریف» سخنگوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
۷۹. «فتح‌الله جمیری» فرمانده حفاظت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
۸۰. «سید جواد تهامی»، رییس زندان «کچویی» یا فردیس کرج
۸۱. «سید محمد موسویان» دادستان عمومی و انقلاب اصفهان
۸۲. «سید علی زارع نوری» مشاور دادگاه کیفری استان اصفهان
۸۳. «محسن نیک‌ورز» دادستان پیشین شهرستان سیرجان و رییس حفاظت اطلاعات دادگستری استان کرمان
۸۴. «محمدصادق اکبری»، رییس کل دادگستری استان مازندران
۸۵. «مرتضی براتی» قاضی دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان
۸۶. «موسی آصف الحسینی»، قاضی دادگاه انقلاب اسلامی در استان البرز
۸۷. «فرزین کریمی مزلقان چای» عضو وزارت اطلاعات و مسوول آموزش گروه‌های هکری
۸۸. «سید مجتبی مصطفوی» عضو وزارت اطلاعات
۸۹. «قاضی قناد» نماینده دادستان و از مقام‌های قوه قضاییه در مشهد
۹۰. «سید هادی منصوری» رییس شعبه چهارم دادگاه انقلاب مشهد
۹۱. «محمد جباری» دادستان استان کردستان
۹۲. «علی مصطفوی‌نیا»، دادستان عمومی استان سیستان و بلوچستان
۹۳. «مهدی شمس آباد» دادستان زاهدان
۹۴. «حسین فاضلی هریکندی» دادستان عمومی استان البرز
۹۵. «حسین مددی» سرپرست دادستانی استان البرز
۹۶. «صغری خدادادی» رییس زندان زنان قرچک ورامین
۹۷. «حیدر پسندیده» رییس زندان سنندج
۹۸. «مرتضی پیری» رییس زندان زاهدان
۹۹. «الله‌کرم عزیزی» رییس زندان رجایی شهر کرج
۱۰۰. «محمدحسین خسروی» رییس سازمان زندان‌های سیستان و بلوچستان
۱۰۱. «علی چهارمحالی» رییس سازمان زندان‌های استان البرز
۱۰۲. «بهداد کامفر» دادستان کرج
۱۰۳. «مراد فتحی» رییس سازمان زندان‌های استان آذربایجان غربی
۱۰۴. «موسی غضنفرآبادی»، از مقام‌های پیشین دادگاه انقلاب و نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۰۵. «بیژن نوباوه وطن»، نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۰۶. «علی یزدی خواه»، نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۰۷. «عبدالحسین خسروپناه»، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی
۱۰۸. «احمد علم الهدی»، امام جمعه مشهد و نماینده مجلس خبرگان رهبری
۱۰۹. «علی خان محمدی»، سخنگوی ستاد امر به معروف و نهی از منکر
۱۱۰. «وحید جلیلی»، معاون سازمان صداوسیما جمهوری اسلامی
۱۱۱. «محمد مهدی اسماعیلی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
۱۱۲. «یوسف نوری» وزیر آموزش و پرورش
۱۱۳. «ولی اسماعیلی» نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۱۴. «احمد نادری» نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۱۵. «زهره الهیان» نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۱۶. «احمد جلالی فراهانی» نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۱۷. «سیدکاظم دلخوش آباتری» نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۱۸. «حسین جلالی» نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۱۹. «سید نظام‌الدین موسوی» سخنگوی هیات رییسه و نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۲۰. «حمید سجادی هزاوه» وزیر ورزش جمهوری اسلامی
۱۲۱. «حسن عسگری» فرماندار سنندج
۱۲۱. «محمدصالح هاشمی گلپایگانی» دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر
۱۲۲. «حسین مدرس خیابانی» استاندار سیستان‌و‌بلوچستان
۱۲۳. «مصطفی میرسلیم» نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۲۴. «محمدتقی نقدعلی» نماینده مجلس شورای اسلامی
۱۲۵. «احمد نوروزی» معاون برون مرزی صداوسیما و رییس «پرس تی‌وی»،
۱۲۶. «یوسف پورانواری» از مدیران برون مرزی صداوسیما
۱۲۷. «عباس آذرپندار» مدیر شرکت «رادیس ویرا تجارت» به‌دلیل تولید تجهیزات شنود
۱۲۸. «علیرضا ادیانی» رییس سازمان عقیدتی سیاسی نیروی انتظامی
۱۲۹. «عیسی زارع پور» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات
۱۳۰. «پیمان جبلی» رییس سازمان صداوسیما
۱۳۱. «حسن برمهانی» معاون سازمان صداوسیما،
۱۳۲. «علی رضوانی»، خبرنگار صداوسیما
۱۳۳. «آمنه سادات ذبیح‌پور» خبرنگار صداوسیما
۱۳۴. «احمد خاتمی» امام جمعه موقت تهران و عضو مجلس خبرگان رهبری
توضیح: در این متن منظور از «مظنون» فردی است که ادله، شواهد و مستندات درباره او به طور اجمالی و برای گشایش پرونده کیفری وجود دارد اما هنوز هیچ شکایت رسمی علیه او صورت نگرفته و تحت تعقیب قضایی نیست. زمانی که این شکایت ثبت و تفهیم اتهام به وی انجام شود، وضعیت فرد از «مظنون» به «متهم» تغییر می‌کند.
