طبقه کارگر و مزد بگیران در ایران با مشکلات و دشواری های زیادی روبرو هستند . موقعیت معیشتی بسیار نازل ، حقوقهای گاها تا چندین ماه پرداخت نشده و حیف و میل دستمزد کارگران ، اخراج و بیکاری و عدم امنیت شغلی و بالاخره ناامنی محیط کار از جمله مشکلاتی هستند که همواره کارگران سخت با آن درگیر هستند و موضوع روز ومبارزه هر روزه کارگران به شمار می رود. اکنون کارگران و فعالین کارگری ، علیرغم حجم زیادی ازاین مشکلات که روزانه با آن درگیرند و هر کدام از این مطالبات مصاف سختی را به طبقه کارگر تحمیل کرده است، ناچارند برای زنده ماندن و امرار معاش و مقابله با تعرض سرمایه داران و دولت به جان و مال کارگران ، در کنار سایر مطالبات به خواست تجهیزات و وسایل ایمنی محیط کاربه عنوان یکی از مطالبات مهم و پایه ای جنبش کارگری توجه جدی داشته باشد.
برای کارگران که روزانه گاها تا بیشتر از هشت ساعت در مراکز تولیدی وساختمان سازی و معادن با شرایط سخت کار ناچار به فروش نیروی کار خود هستند، برخورداری از امکانات و تسهیلات ایمنی محیط کار فرض و جزء حقوق ابتدایی بشمار میرود “اگر منفعت و سود جویی سرمایه دار و کارفرما مانع نباشد”. بعد از فاجعه معدن آزاد شهر گلستان و جانباختن بیش از چهل نفر از کارگران این معدن به دلیل نا امنی محیط کار وعدم استاندارد تسهیلات لازم و ضروری برای حفظ جان کارگران، اکنون و بار دیگر مسئله ایمنی محیط کار به عنوان یکی از مطالبات پایه ایی و قدیمی، در کنار سایر مطالبات کارگری به یکی از خواستهای مهم کارگران تبدیل شده است . سوال این است که امروز طبقه کارگر علیرغم دشواری ها و مصافهای پیش رو و تقابل هر روزه با کارفرما و دولت بخصوص بر سر مسائلی همچون “معیشت و دستمزد و بیکاری” مبارزه برای ایجاد یک محیط کار ایمن و استاندارد را چگونه پیش خواهند برد و چه تلاشهایی در این زمینه ضروری است . در قدم اول روشن است که این مسئولیت ووظیفه کارفرما و صاحبان مراکز تولیدی است که باید بخشی از سود سرمایه را که از قبل کار و زحمت خود کارگران حاصل می شود بر طبق نرم و استانداردهای بین المللی صرف ایجاد امکانات ایمنی در محیط کار برای حفظ جان کارگران به کار گیرند. اما در ایران در اکثر مراکز تولیدی به دلیل منفعت طلبی و سود آوری هر چه بیشتر کارفرمایان و حمایت دولت و دوایر مربوطه، کارگران در محیط کار از کمترین امکانات ایمنی برخودار هستند . به این دلیل سالانه صدها کارگر در اثر صوانح محیط کار جانشان را از دست می دهند. جان باختن بیش از چهل نفر از کارگران معدن آزاد شهر گلستان آخرین نمونه از قتلگاه کارگران در معادن ومحیط کار است . در ایران سالانه صدها کارگر بدلیل سود پرستی کارفرمایان در سوانح محیط کار مصدوم میشوند و تعدادی هم جانشان را از دست می دهند. روشن است از آنجایی که کارفرما و سرمایه داران از حمایت دولتی و قانونی برای تحمیل شرایط برده وار به کارگران بر خوردار هستند، دست آنها را در تعرض به جسم و جان و معیشت کارگران باز است. ماهها دستمزد پرداخت نشده و حیف ومیل حقوق کارگران ، اخراج و بیکار سازی وعدم ایمنی محیط کا، حاصل شرایط برده واری است که دولت و سرمایه داران به کارگران تحمیل کرده اند.
طبقه کارگر در ایران برای پیشروی و تحقق خواستها و مطالباتشان با دو مانع اساسی روبرو هستند. اول سرکوب و اختناق و دوم اقتصاد و معیشت چند درجه زیر استاندارد. این دو عامل بطور گسترده باعث تن دادن کارگران به شرایط کاری سخت با دستمزد و ایمنی نازل محیط کار و شرایط غیر استاندارد هستند. در چنین شرایطی باید کار ارزان و کارگر خاموش باشد تا سرمایه دار و دولت برای استثمار وحشیانه و تسهیل روند سود اوری سرمایه با کمترین مانع روبرو شود. در واقع همین عوامل هستند که مبارزه و پیشروی کارگران را کند کرده است. با این حال طبقه کارگر ناچار است با وجود این موانع برای زنده ماندن امرار معاش و بهبود شرایط کاری دست به یک مبارزه مدام و روزمره بزند و این مصافی است که طبقه کارگر ایران و فعالین این طبقه هم اکنون به پیش میبرند. دولت و سرمایه داران امکانات زیادی را در اختیار دارند تا این شرایط برده وار را به نفع خود و به ضرر کارگران توجیه کرده و آن را عادی جلوه دهند.
چه می توان کرد
-ایجاد محیط کار ایمن و برخورداری کارگران از امکانات لازم و ضروری در مراکز تولیدی، بخصوص در معادن از استاندارد تجهیزات ایمنی حق ابتدایی و پایه ای کارگران است، مسئولیت و تامین ان تماما به عهده دولت و صاحبان مراکز تولیدی است.
-وادار کردن کارگران به کارطاقت فرسا در محیط نا امن و بدون تجهیزات ایمنی لازم در اعماق زمین وسکوت و همسویی دولت با صاحبان معادن جرم وجنایت محسوب می شود و کارگران نباید تن به این شرایط بدهند.
-مراکزی از تولید که فاقد استاندارد ایمنی محیط کار است باید از طرف خود کارگران به عنوان مراکز نا امن تولیدی اعلام شود و کارگران می توانند از طریق تشکیل مجامع عمومی روند ایجاد این تسهیلات و تحمیل آن به کارفرما را در محیط کار پیگیری کنند.
-کار فرما و مدیریت مراکز تولیدی موظف هستند ضمن فراهم کردن تجهیزات ایمنی کار، آموزش لازم جهت استفاده درست از این تجهیزات در مواقع ضروری را به کارگران یادآوری کنند.
مسئولیت هر نوع صانحه و اتفاق نا گوار در محیط کار، بدلیل عدم وجود تجهیزات ایمنی که منجر به مرگ کارگران شود مستقیما به عهده کارفرما و دولت است، و به عنوان بی مسئولیتی و جنایت در قبال جان کارگران از طرف کارفرما و دولت تلقی و مجرم شناخته شوند . کارگران در این شرایط می توانند از طریق مجامع عمومی و “انتخاب کمیته ویژه پیگیری سوانح” کارفرما را به پای میز محاکمه بکشانند و آنها را وادار به پرداخت خسارت، بیمه مکفی و …بکنند.
واقعیت این است که مطالبه ایجاد محیط کار و زیست ایمن و برخوداری کارگران از امکانات ایمنی همانند سایر مطالبات کارگری مستلزم مبارزه و تلاش خود کارگران و فعالین کارگری می باشد. این مطالبه نیزمثل سایر مطالبات کارگری از پرداخت به موقع دستمزد تا بیمه بیکاری، جلو گیری از اخراج تا امنیت شغلی، نیاز به مبارزه متشکل و قدرتمند کارگری و در راس آن فعالین و رهبران سوسیالیستی دارد . . طبقه کارگر و فعالین کارگری با آگاهی از وجود موانعی که به آن اشاره شد همواره تلاش کرده اند که در مقابل تعرض سرمایه و دولت بایستند و برمطالبه و بر خواستهای بر حق خود پای بفشارند. کلید قدرتمند شدن کارگران در اتحاد و تشکل است و مجامع عمومی کارگری در محیط کار و مراکر تولیدی یکی از حلقه های مهم و راه پیشروی طبقه کارگر جهت تحقق این مطالبات و تحمیل آن به کارفرما و دولت است.
